वेगवान मराठी / एकनाथ भालेराव
नाशिक, ता. 24 डिसेंबर 2024 – आज हवामानाने आपला कडक परिणाम दाखविण्यास सुरुवात केली आहे. सोमवारी उत्तराखंडमधील अनेक भागात पाऊस पडला आणि उंचावरील भागात हंगामातील दुसरी बर्फवृष्टी झाली. त्या बरोबर महाराष्ट्रात अनेक ठिकाणी पाऊस पडणार असून अनेक जिल्ह्यात गारपीट होणार असल्याने शेती पिकाचे मोठं नुकसान होणार आहे. चेंडू एवढी गार पडण्याची शक्यता वर्तविण्यात येत आहे.
भारतीय हवामान विभाग (भारतीय हवामान विभाग) नुसार, आज, म्हणजे मंगळवारी उत्तराखंडसह महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यात पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. हवामान तीव्र होऊ शकते, ज्यामुळे येत्या काही दिवसांत तापमानात आणखी घट होण्याची शक्यता आहे.
सध्या राजस्थानच्या आग्नेय भागातून देशात अति थंड वारे किंवा पश्चिमी थंड वारे देशात प्रवेश करीत आहेत. साधारण समुद्रसपाटीपासून दीड ते दोन किलोमीटर उंचीवरून हे थंड आणि कोरडे वारे भारतात प्रवेश करत आहेत. तर दक्षिणेकडून सरासरी ८०० मीटर उंचीवरून बाष्पयुक्त आणि उष्ण वारे महाराष्ट्राच्या दिशेने येत आहेत.
या वाऱ्यांची घुसळण उत्तर महाराष्ट्रावर होत आहे. थंड वारे आणि बाष्पीयुक्त वाऱ्याच्या घुसळणीने साद्रीभवन होऊन गारपीट होण्याची शक्यता वाढली आहे.
राज्याच्या अन्य भागात गारपीटीची शक्यता कमी असली तरी हलक्या ते मध्यम पावसाची शक्यता आहे, अशी माहिती हवामान विभागाचे निवृत्त शास्त्रज्ञ माणिकराव खुळे यांनी दिली.
गारपिटीची शक्यता कशामुळे वाढते?
२६ डिसेंबरच्या सुमारास देशात आलेल्या पश्चिमेकडील वादळाच्या पार्श्वभूमीवर, काही विशिष्ट परिणाम दिसून आले आहेत. राजस्थानच्या आग्नेय भागात, अरबी समुद्राच्या दक्षिणेकडून येणारे थंड आणि कोरडे चक्रीवादळ वारे समुद्रसपाटीपासून ८०० मीटर ते १.५-२ किलोमीटर उंचीवर वाहत आहेत.
जेव्हा हे थंड वारे बंगालच्या उपसागरातून येणाऱ्या तीन वेगवेगळ्या वायुप्रवाहांशी टक्कर देतात तेव्हा कमी उंचीवर संक्षेपण होते. हे केवळ नैसर्गिक संक्षेपणामुळे होत नाही तर ही प्रक्रिया थेट द्रवीकरण अवस्थेला पटकन वगळल्याने होते. अशा वातावरणीय परिस्थितीमुळे गारपिटीची शक्यता निर्माण होते.
गारपीट –
सध्याच्या वातावरणीय घडामोडी पाहता शुक्रवार दि. २७ डिसेंबर ला संपूर्ण मध्य महाराष्ट्र व मराठवाडा तसेच विदर्भातील काही जिल्ह्यात असे एकूण २५ जिल्ह्यांत तूरळक ठिकाणी किरकोळ गारपीटीची शक्यता जाणवते. त्यातही विशेषतः नंदुरबार, धुळे, जळगांव, नाशिक, छ.सं.नगर, अकोला, अमरावती, नागपूर, गोंदिया, वर्धा, वाशिम या जिल्ह्यात व लगतच्या परिसरात गारपीटीची शक्यता अधिक जाणवते.
